Vullnet Mato

NËNËMADHE  FTERRA

Poemë

Nënëmadhe Fterra, më kish marrë malli,

dhe u nisa erdha për ca ditë behari.

Putha dorën tënde prej shkëmbi të fortë

dhe mbështeta kokën te prehri yt i ngrohtë.

Por më pushtoi shpirtin përzemërsia jote,

me atë tërheqjen tënde magjiplote

dhe si për çudi, në çast ngazëllimi,

zemra m’u bë zog e nisi ligjërimin. 

Nga të gjitha anët më thirrën njëherësh

të këndoj pran’ tyre, si bilbil i verës:

Mali më dha sinjal me dritën jeshile.  

Bregu i bleruar më tundi ca zile.

Shkëmbi Kuq më ftoi në fron perëndie.

Lëndina më shtroi barin nën një hije.

Ixori më nxori ujin e shërimit.

Ajri më dhuroi frymën e gjallërimit…

Ma bëri me sy rrushi kokërrbardhë:

“Ec të ëmbëlsonesh, këtu a derëbardhë!”

Mbuluar me gjethe si plaka me shami,

fiku perdhikul,  tha: “ Eja a shati !”

Përmes tarracimesh, poshtë nëpër ledhe

më thirrën rrugicat, rrethuar me gjerdhe:

“Eja, zog behari, mbi kopshte këndona 

perimet bleroshe, që mbushin sofrat tona !”

Më thirrën çatitë me rrasa prej guri,

ku kan’ lindur brezat, burrat pas çdo burri:

“Këndo muret tanë, që ruajnë brënda,

belbëzime foshnjash dhe ninulla nënash;

Ku nënat mëkuan me sisën e jetës

burrat e dëgjuar ngjitur së përpjetës,

dhe brumi njerëzor, bën prap të qesh fëmija,

të ndriçoj gruaja, të valoj burrëria !…”

Por thirrjet i mblodhi të gjitha në një vend

rrapi degëgjerë me hijen e rëndë.

Dhe bashk’me bilbilin e dehur sipër degës, 

nisëm t’i këndojmë Nënëmadhe Fterrës.

Gjethi shushurit, teksa fryn veriu,

sikur tund freskoren mbi djep çilimiu

dhe përkund mbi degë limon, portokalla.                       

Tutje skuqin faqet mollët bashk’me dardha.               

Arra kokërrmadhe, shtatzëna e verës,

rrit nëpër lëvozhga polenin e erës.

Ulliri shtrin degët si qiell me yje,  

diellit i merr vajin - ilaç perëndie.

Bletët vijnë nga lulet duke mizëruar,

bagëtitë kthehen me gjinj të rënduar.  

Kosherja me mjalt, dybeku me qumësht,

njëra më zbut zërin, tjetri më njom buzët.

Në shtëpi të hallës byreku nën saç  

kuqëlon nga prushi dhe bie era gjalp.

Buka del nga furra me avull mbuluar

si hëna mes reve, duke kundërmuar.

Mbushur gjith’ aromë kjo oda e miqve,

me ftonj e çapele, mollë e bukfiqe.

Pa ngrihet dollia me raki të fortë:

“Të na rrojnë fëmija, kudo nëpër botë!…”

                    *    *    * 

Të shoh veshur kohrash, o moj Fterra labe,

Princesh meskëputur, jelek me çitjane.

Flokët dy gërsheta tri pëllëmbë pleksur.

Sytë si shkëndia, prej strallit të shkrepur.

Faqet kuqëloshe me një cipë pjeshke,

thelpinj mandarine buzët ngjyrë shege.

Ballin të stolisur filigran prej sermi.

Mesin të shtrënguar me gjardan argjendi.

Të shoh përmes shekujsh, Fterra ime e lashtë,

me pjellën të mbledhur, kokë më kokë bashkë.

Te shoh besëlidhur në mbledhje, kuvende,

tek peshon fjalën me peshoren mendje.

Moj fisnikja jonë, që mbi çdo gjë në jetë,

pastërtinë e gjakut, pate më të shtrenjtë,

duke mos cënuar prejardhjen e fisit,

si përbrënda pragut edhe rreth mjedisit.

Dhe i plekse fiset me fill harmonie,

si sixhade nderur, në shesh historie.

Për të dalë nga portat një zë e një mëndje,

sikur gjithë fshati mban një iso kënge.

Moj nën’ e bekuar, Fterra jonë e urtë,

që nuk njohe kurrë kusarë dhe hajdutë,

nuk njohe vëllavrasje dhe as hasmëri,

Vetëm këmbim gjaku vllamëri - motërmi. 

Nënëmadhja trime, armëlara me flori,                

fortesa shkëmbore e qëndresës për liri,

që nga Maro Konda, trimja bija jote -

nusja sokolesh e vatrave Çorrjote,

deri te petritët e harkut të Çlirimit - 

shigjetat përballë Romës dhe Berlinit.  

Të gjithë të shkolluar dhe trima luftëtar,

të gjith’ të nderuar komandant, komisarë.

                    *       *        *

Sot, moj Fterra jonë, e dituris dhe shkencës,

shkruan libra shumë dhe ringjall shumë njerëz.

Qartëson gjithë shtetin me kode e ligje,

gërmon thellësitë e lashtësisë antike.

Në dritën e diellit nxjerr fundin e detit.

Shqipëron gjith’gjuhët që flet kontinenti.

Në skena teatri dhe nëpër ekrane

shpërndan gjithandej gazin prej Tirane.

Dhe strehëzën e ngre në çdo pikë harte,

nga deti i Jugut, deri lart në Alpe.

Dhe stërvit shqiponjat që të fluturojnë,

mëson zogjt’ e vegjël si të cicërojnë.

Nënëmadhja jonë, o moj Fterra e re,

i shpërndave zogjtë tutje nëpër re.

Brazdat e mendimit, lëron urt’e butë,  

dhe mbjell kudo fidane, deri në Hollivud.

Krahët larg i shtrive, nëpër kontinente.

Pa zure i flet botës me gjuh’ internetesh.

Dhe shëtit gjith’globin me kalë supersonik,

që nga Atlantiku deri në Pacifik.

                 *     *     *

Jam një biri yt, moj Nënëmadhja ime, 

që të përgjërohem me kaq këngëzime. 

Dhe pas ligjërimit, dua të të uroj,

me gjakun e zemrës, jo aspak me gojë:

Zëri im t’u bëftë kryekëng’ e vitit,

të gëzoftë së pari vetë thelbin e shpirtit.

Vargu im t’u bëftë ilaçi i ëndrrës,

të shëroftë plagët e tua të zemrës. 

T’u bëftë rima ime, më i ëmbli mjalt,

që del nga nektari i luleve përqark.

T’u bëftë mendimi, flutur krahëshkruar,

në gjoksin tënd të bukur, një çast i qëndruar.

Loti im tu bëftë shami e qerpikut,

kur vajton me mall bijt’që të kanë ikur.

Gazi im tu bëftë si buzëqeshje hëne,

kur ti nis gazmon për çdo lindje nëne.

Uroj të lartohet emri yt i njohur,

përmbi gjithë malet që ke rretherrotull !

U nderofsh përjetë, nëpër mijra kohra !

Dhe të shkoftë lavdia, ku ka skaje bota !

Shtator 2007