18
Netëve që pasuan, kinemaja aq tërheqëse filloi të lakmohet edhe nga familjet e sharrëtarëve. Një mbrëmje, pak para se të afronte ora, erdhi bashkë me të ëmën një vajzë e gjatë, truphollë. Kishte hedhur krahëve një pallto të madhe, të kuqe. Ishte e bija e teknikut korçar të pyjeve. Sytë e saj të mëdhenj, në ngjyrën e detit të kthjellët, s’di pse m’u dukën si ujërat e gjirit harkor të Sarandës. Tamam në çastin, kur duke vështruar me ngulm në sytë e saj, për të zbuluar enigmën e kësaj ngjashmërie, vajza kapi vështrimin tim. Ajo që më ndodhi atë çast, i ndodh zakonisht hajdutit kur kapet befasisht dhe s’di ku ta fshehë sendin që ka në duar. I zënë ngushtë, mbeta i topitur dhe i lashë sytë lëshuar në sytë e saj. Ashtu shajnitesha vetëm kur isha i vogël, duke peshkuar me grep në ujërat anës detit. Vura re se ujërat në sytë e saj pësuan për pak çaste një dallgëzim të furishëm. M’u bë sikur brenda tyre shkuma e bardhë rrahu dhe u shkri anëve. Pastaj qerpikët u përplasën disa herë lehtë, sikur të ishin buzë të fshehta që lëviznin në një monolog pa zë. M’u duk se ajo diçka kishte thënë me sy. Mbase ishte një mesazh i heshtur, misterioz... Ai sinjal elektromagnetik i padukshëm, gati më gozhdoi dhe jo vetëm atë mbrëmje, por sa herë ajo hodhi sytë e saj mbi sytë e mi.
Kam dëgjuar shpesh të thonë se disa ngjarje në jetë janë të shkruara. Ndoshta në ato çaste ajo po më dërgonte pikërisht shkrimin e fatit të parathënë. Nuk ishte më tepër se katërmbëdhjetë vjeç. Mora vesh se vijonte klasën e shtatë në Korçë dhe vinte te baraka e të atit, vetëm në muajt e verës. Dëgjova të ëmën ta thërriste Klea. Ky emër më tingëlloi si një fjalë poetike me kumbim të pazakonshëm.
Stina e ngrohtë shkoi shpejt dhe Klea iku bashkë me verën. Por fytyra e saj e rrumbullt, buzët e kyçura në një heshtje të mistershme dhe vështrimi i syve të mëdhenj si dy pulsantë blu, më mbetën në tru, për të mezipritur ardhjen e verës tjetër.
Vajzat e tjera që silleshin përqark, ishin të ardhura nga fshatrat e malësive, apo bija zeshkane të kovaçëve e teneqexhinjve. Por tani në vështrimin tim, sytë e vajzës korçare me emrin Klea, kishin mbetur të fiksuar si në celuloidin e filmit, ku nuk mund të shtohej asnjë figurë tjetër.
Haja në mensë ushqim të lirë dhe flija në një dhomë të vogël, te baraka e nëpunësve të sharrës. Këtë dhomë të veçantë ma siguroi shef Qemali. Për të mbajtur aty edhe radioamplifikatorin, të cilin e lidha me dy altoparlantë te sheshi para barakave. U kuptua sikur mjetet e reja erdhën bashkë me mua. Ndonëse kaherë qëndronin magazinave, apo përdoreshin nga zyrtarët në dhomat e tyre. Duke vërejtur, se jeta në kantierin e sharrës filloi të gjallërohet, shef Qemali më ftonte shpesh te klubi, ku sa për t’i bërë qejfin haja ndonjë llokume. Kjo u bë shkak që një ditë të më thoshte:
- Or ti, ke me u ba burrë me pi fërnet, apo do hajsh veç llokume si gratë!
Duke pikasur mbi tryezë, se ata e shoqëronin fërnetin me llokume, ia ktheva:
- Atëherë, ju jeni gjysmë burra dhe gjysmë gra!...
Qeshi me gërgamë dhe u gjegj.
- Ju qytetarët ta lini dopjogjashtën në dorë, duhet me u rujt prej jush...
Pas shumë nxitjeve për të pirë alkool, një ditë ia bëra qejfin Qemalit. Madje edhe drejtorit të sharrës, Reshitit, një kuadër partie ky nga fshatrat e Korçës. Te klubi kishte ardhur verë me fuçi dhe pranova një gotë të madhe nga ai musht. Por ata ngulmuan të pi qerasjen e secilit prej të katërve në tryezë. Dhe nuk më lëshuan, derisa i rrëkëlleva të katër gotat e ujit me verën “lehonë”, siç e quanin. Mirëpo “lehona” më bëri edhe mua të heq vuajtjet e lehonisë. Më ra aq keq në kokë, sa prej dalldisjes humba krejt vetëdijen. Kjo pije magjike metamorfozoi gjithçka përqark meje e nga nxehtësia e tepërt që më krijoi, shkova u zhvesha dhe u futa në lumë. Ishte tetor dhe Shkumbini i turbullt e tepër i rrëmbyer. Por me të ndjerë në trup ftohtësinë e ujit, ndjeva se edhe mendja m’u kthjellua disi. U sulën disa të alarmuar te zalli për të më shpëtuar. Por asnjërit nuk ia mbajti të hynte mes valëve të egërsuara. Ata nuk dinin se isha stërvitur në lumë dhe në det, qysh i vogël. Bëra disa lodra të shtira kukafshehtas, pastaj u zhyta thellë me notin “fundo”. Dhe në çastin kur kujtuan se u mbyta e shkuan të më kërkojnë diku më poshtë, dola pikërisht aty ku nuk e prisnin. Te zalli. Qysh atë ditë, u thashë të mos më detyronin për të pirë, se do të shkoja te lumi dhe mund të mbeteshin pa kinema. Nuk më trazuan më tej.
E luta Qemalit të blinim disa libra, për të krijuar bibliotekën e sharrës, ku mund të kaloja kohën si në Kokërdhok. Tha si pa të keq, se fondi i bollshëm për kulturën ishte djegur çdo vit. Shkuam në librarinë kryesore të Elbasanit dhe blemë mbi dyqind tituj, çmimi i të cilave ishte i lirë për kohën. Tani ditët e mia nuk prisnin me mërzi mbrëmjen e filmit. Dhe kjo ma zbuti paksa mallin përvëlues për nënën, vëllezërit dhe për Sarandën, që e shihja shpesh në ëndrra të përgjëruara. Ndjeja nevojë për detin, njësoj si peshku i kërcyer në rërë padashur.
Në pajisjet, që shpërndante këshilli qendror i bashkimeve profesionale për sharrat, bënte pjesë edhe një fizarmonikë. Kryetar Qemali ma dorëzoi ta mësoj, sapo u kthye nga Tirana. Kjo vegël muzikore, gjithë xixëllime marramendëse, m’u bë shoqja më e dashur e pasioneve rinore. Arrita të mësoj shpejt disa pjesë, që më pëlqenin më tepër dhe sidomos disa valle, që u pëlqenin atyre që më dëgjonin.
Ndërsa stërvitja gishtat me orë të tëra, njëra nga vajzat zeshkane, më mbeti te dera e kabinës. Kishte fytyrë të imët, flokë të zinj deri te beli dhe emër të çuditshëm, Sahate. Ishte e bija e kovaçit që i binte daulles. Ajo shkrihej e tëra nga tingujt magjepsës të kësaj vegle dhe farfuriste pareshtur ata sytë e zinj me vështrim të zilepsur. Si duket nuk duroi dot më tej dhe me guximin e çuditshëm të moshës adoleshente, krejt papritmas, hyri brenda e m’u hodh në qafë si në filma. U detyrova ta përzë menjëherë, për të mos rënë në sy. Ustai i Sarandës, bashkë me profesionin, ma kishte mësuar edhe këtë zanat. Po nuk ma mbante ta ushtroj. Mund të bëhesha problem, ta merrnin vesh andej poshtë nga Elbasani dhe të pyesnin Sarandën kush isha unë... Atëherë, lamtumirë lumturia ime me filma dhe fizarmonikë... Pastaj damka terrorizuese do të më rishfaqej sërish, si ajo hëna e zezë, kur mbulon diellin në eklipset pranverore.
Mendova se ishte më mirë ta ngrohja zemrën me ëndërrime të bukura, sesa me realitete të rrezikshme. Ndaj iu afrova babait të Kleas së ikur larg. Ishte një burrë fytyrashpër, mbi dy metra i gjatë, me supe të gjerë. Një gjigant i vërtetë. Jo vetëm shtatlartësia, po edhe gjymtyrët e mëdhenj kockorë, e bënin të dukej njeri tepër i veçantë, që spikatej mes të tjerëve. Ai ishte një ekzemplar i rrallë i banorëve të krahinës së Devollit. Të gjithë e thërrisnin xha Pandi. E pyesja shpesh dhe dëgjoja me kureshtje, kur ai përtypte e ripërtypte imazhe nga jeta e tij nëpër sharrat e Shqipërisë, prej Veriut në Jug. Vinte në kinema dhe shkoja në dhomën e tij të thjeshtë me disa orendi druri, që i kishte punuar vetë. Rrekesha të marr me mend, ku kishte qëndruar Klea gjatë muajve të verës. Shihja fytyrën mollëzake në fotografitë e familjes dhe ndjehesha përherë disi më pranë saj. Zmadhova me dorë fotografinë, ku xha Pandi kishte dalë me gruan dhe të bijën në mes. Në figurën e saj derdha të gjithë aftësinë, duke e rishikuar shumë herë. Derisa e arrita në karakter, siç e kisha parë në verë. Dhe qysh nga ai çast, ajo u bë fotografia e kyçur në trurin tim. Xha Pandi u kënaq shumë dhe i bëri një kornizë të lustruar. Më tej u bëmë miq të mirë.