16
Ashtu si nisja nga aksioni, edhe arritja në qytetin jugor, u bë pa bujë. Dy kamionë të ngjeshur kthyen rrugën për në Konispol. I treti që mblodhi djemtë e paktë dhe vajzat e Sarandës, ndaloi para komitetit të rinisë. Pritëm aty me padurim, derisa u bënë formalitetet e dorëzimit të “mallit”. Lizën e morën në dorëzim shëndoshë e mirë. Por, duke e ditur se masazherët e Sarandës druheshin prej saj, ajo kërkoi me ngulm të kthehej sërish në Kokërdhok, me ndonjë brigadë tjetër. Ishte pasdite. Dhe duke nxituar me time motër për të shuar mallin, nuk u ndalëm askund. Nëna e shtrenjtë nuk dinte asgjë për arritjen tonë. Kur na pa te dera, u turr e befasuar dhe na lagu me lot, duke na puthur gjatë, derisa u ngop.
- Ah, zogjtë e mi, u kthyet pak më të rritur, po më të tretur nga ç’u nisët! - tha ajo duke mos na i ndarë sytë për asnjë çast dhe na fërkoi dy-tri herë me dorë shkronjat “S”që kishim në gjoks. - Për këto gjarpërushe të verdha shkuat e u lodhët aq larg... Po s’ma merr mendja se do ua shohin me sy këta të këtushmit...
Nëna tha të vërtetën. Të nesërmen dola nëpër qytet dhe u solla gjithandej me gjarpërushet e mia në gjoks. Por mbeta i pakënaqur nga shpërfillja e të njohurve dhe kalimtarëve, të cilët nuk shprehnin për to as habi dhe as vlerësimin e pritur. Atëherë, pas dy ditësh i hoqa dhe shkova nëpër barakat e vogla, ku kisha lënë krehrat. Ishin shitur fare pak. Madje, ndonjëri i kishte hedhur në rrangullat e dyqanit. Vura re me kërshëri te xhamat e zyrës së komunales. Aty ishte përkulur mbi makinën e shkrimit një vajzë e re. U çmalla vetëm me Agushin, i cili nuk ishte zgjedhur më tej sekretar rinie, për shkak se ishte bërë baba.
Pas një jave u thirrëm sërish nga komiteti i rinisë për një aksion tjetër. Gjatë një muaji do të mblidhnim pambuk në arat e kooperativave të Vurgut, me premtimin, se më pas do të na sigurohej ndonjë punë e përhershme. Tashmë krahët tanë të papaguar ishin regjur nga dielli. Stomaku, po ashtu, na ishte mësuar me garuzhdën e fasules dhe copëzën e bukës së misërt. I shtyrë nga shpresa e pashuar, shkova me ata pak vullnetarë, që dolën për këtë angari të re. Motrën nuk e la nëna.
Arave të Bamatatit dhe fshatrave të tjerë, mbusha shumë thasë me pambuk. Dhe duke mos arritur të shuaj urinë me përsheshin e dhallës së kooperativës, në njërën nga arat e mbjella me susam, hëngra disa grushte nga kokrrat aq të shijshme të kësaj bime. Natyrisht, pa e ditur se kultivohej për t’u përpunuar si medikament mjekësor në pastrimin e organeve të tretjes. Për hir të argumentit më duhet të tregoj, se dy ditë me radhë mbeta me pantallonat në dorë, nga ajo spirrë e ujshme e provokuar pa dashje. Dhe sa herë dëgjova të flitej për susamin, kujtova namin që lashë atëherë, duke vrapuar kanaleve e shkurreve.
Ashtu si me premtimet e mëparshme, edhe kësaj here komiteti i rinisë nuk pati aq fuqi, sa të na siguronte nga pushteti i qytetit ndonjë punë me pagesë. Prita disa ditë pritjesh te dera e kryetarit të komitetit ekzekutiv, Tahir Gremi. Derisa hyra dhe ia shpalosa shkurt të gjitha hallet. Madje i tregova edhe dokumentin e tri “S”-ve. Por fjalët e mia ishin si lopatat e një varke që ka ngecur në rërë. Zhgënjimi im u bë më i madh dhe dëshpërimi po ashtu.
Pak metra poshtë banesës sonë, ishte kinemaja e qytetit. Nga shkallët e gurta të shtëpisë, dëgjoja shpesh këngët e kinomekanikut Daut. Këndonte me zë të lehtë kanconeta italiane te dritarja e kabinës, ndërsa përgatiste bobinat e filmit për shfaqjet e pasdites. Burri i martuar, afër të dyzetave, kishte një portret ngjyrë mulati me balluke të ndritshme, të lyera me vaj flokësh. Shpesh, me sytë jashtë dritares së hapur, afronte shiritin e filmit te buzët për ta puthur. Nga një vëzhgim i kujdesshëm, kuptova se këngët e vibruara me zërin e tij prej tenori, i drejtoheshin një vajze të re. Pikërisht në kohën kur ajo dilte për të pastruar me orë të tëra shkallët dhe oborrin e vogël përballë kabinës së kinemasë.
I tërhequr nga profesioni i Dautit dhe më pak nga kënga e tij, shkova ta takoja. Shpresoja se mund të më pranonte si ndihmës, për të mësuar aparatin italian “Çinomekanik”, me të cilin dukej aq i lumtur. U shpreh me keqardhje, se e kishte një ndihmës. Nevojitej vetëm një pastrues për sallën, me shpërblimin e vetëm, të shihte filmat gratis. Pranova. Kisha besimin, se ashtu si herët e tjera, do të më ndihnin aftësitë për të bërë disa gjëra që i duheshin edhe atij. Riprodhova afishet e ardhura, që viheshin te tabela kryesore e kinemasë, për t’i ngjitur edhe në pika të tjera të qytetit. Kjo i interesoi mjaft Dautit dhe më siguroi menjëherë materialet e nevojshme.
Pasi fshiva disa ditë sallën e spektatorëve, fillova të mësoj edhe kthimin e filmave e të përdor aparatin e madh me karbona. Por gjithmonë në prezencën e tij. Ai më dërgoi disa herë, t’i çoja pusullat vajzës që dëgjonte me pasion këngët e tij. Madje një mbrëmje, pas shfaqjes së filmit, kur e futi topolaken mendjelehtë nga dera e prapsme e sallës me drita të fikura, më la të ruaja përjashta. Po të afrohej njeri, të trokisja, që ta nxirrte nga dera e përparme.
Ndonëse paksa e habitshme, po intimitetet dashurore të njerëzve, me të cilët kisha pasur të bëj në atë moshë, shpesh më kishin afruar edhe shpirtërisht me ta. Kryesisht për besnikërinë në ruajtjen e sekretit të tyre.
Dauti bëri ç’ishte e mundur për të më dhënë profesionin, por s’mund të më paguante. Nuk kishte ndihmës në organikë dhe as kinema tjetër ku mund të punoja. Sidoqoftë, doja ta kisha këtë profesion. Pavarësisht, nëse mund të më besohej një punë e tillë, nga syri përbuzës, me të cilin vijonin të më shihnin pushtetarët që u kërkoja punë.