5
Me vështrim kureshtar nga dritarja, ndiqja çdo ditë një mësuese, e cila përjashtonte nga fushëpamja të gjitha të tjerat e shumta në atë shkollë.
Rezana kishte ardhur direkt nga Parizi në Librazhd me qarkullimin e të shoqit, ish diplomat në ambasadën shqiptare të Francës. Ai ishte emëruar shef i seksionit të organizimit në komitetin ekzekutiv, kurse ajo biologe në të mesmen e vetme të qytetit. Në dukje tepër e kënaqur dhe lozonjare, Rezana përshkonte mespërmes sheshin e shkollës dy herë në ditë.
Ishte një grua me duar e këmbë të një bukurie të pazakontë. Imagjino duart dhe këmbët topolake të një vogëlusheje trevjeçare, me ato llërat e rrumbullta nën lëkurën e bardhë, të hollë e të butë. Pastaj rrite moshën e saj dhjetë herë, pa ndryshuar asgjë nga materia përveç përmasave, dhe del pikërisht pamja e sipërfaqeve të ekspozuara të kësaj gruaje. Nuk ishte e majmur, si disa gra me tule e vithe të varura, të deformuara. Por e shëndetshme si gratë e pikturave të Rembrandit, me bel të rrafshët dhe fytyrë vogëlane. Flokët me onde, veshët me dy vëthë të veçantë, të artë, sytë me qerpikë të gjatë dhe buzët andëndjellëse të ënjtura si mulate, të lyera me një të kuq të lehtë, xixëllues. Po të kemi parasysh thënien, se vendi ynë ka femra të bukura, Rezana ishte një dëshmi e gjallë e këtij pohimi. Ishte vetë feminiteti i bërë femër. Kishte fuqinë e një joshjeje magnetike dhe kur ajo të kalonte pranë, stepeshe padashur i çfarëdo gjinie të ishe.
Afrimi i saj më shkaktonte turbullim dhe rrëqethje. Një ndjesi kjo, krejt ndryshe nga rënia në dashuri. Për faktin, se e shihja veten aq larg saj, sa ç’mund ta shohë Marsi Tokën. Por me tërësinë e figurës së vet, ajo më kishte prekur në nervin estetik. Më pëlqente ta sodisja tek po çapitej ashtu butë-butë dhe ëmbël-ëmbël, duke valëzuar palat e fundeve dhe fustaneve të llojllojshëm të sjellë nga Parisi. Veshjet e saj të veçanta i ndërronte shpesh dhe robëronte me to, jo vetëm burrat rretheqark, po edhe gratë e dëshiruara aq shumë për diçka perëndimore.
Miku im, drejtori i gjimnazit, Peka, vinte shpesh te dhoma ime e punës dhe më marroste keq me përshkrimet adhuruese që i bënte figurës, sjelljes dhe fjalorit të saj. “Nuk e kuptoj, - shprehej plot pasion, - se si burri i saj të ketë atë mrekulli në shtrat dhe të tregohet aq i velur me një grua, e cila të bën gjithmonë të uritur siç mund të jetë vetëm ujku i pyllit në acarin e dimrit!” Qeshja gjithmonë me shprehjet e tij të frymëzuara, plot humor e fantazi. Por kur fliste për Rezanën, fjalët e tij i regjistroja në kujtesë dhe mendoja se jo vetëm ai, por të gjithë meshkujt e kësaj shkolle gjendeshin në çdo çast mes fushës së magnetizimit terrorizues që shkaktonte prania e asaj gruaje.
Kishte pak ditë që seksioni i arsimit pati dhënë urdhër të prerë, për ngritjen e kabineteve të lëndëve mësimore në të gjitha shkollat e rrethit. Afati ishte i shkurtër dhe secili mësues për klasën e vet, duhet të siguronte materialet, që nuk gjendeshin në treg, duke bashkëpunuar me prindërit.
Disa prej tyre u turrën tek unë për të kërkuar bojëra dhe tabakë kartonçine. Por të gjitha materialet që disponoja, ishin të llogaritura për nevojat e muzeumeve. Madje nuk mjaftonin. Duke mos duruar lutjet e shumta, në disa raste u detyrova të jepja nga një lugë gjelle prej ngjyrave guash e ndonjë tabak karton. Por kabinetet kishin mjaft nevoja dhe unë kurrësesi nuk mund të shpërndaja meterialet në ngarkim, për të lënë pa përfunduar punët për të cilat paguhesha.
Atëherë ndodhi ajo që s’ma priste mendja kurrë, se mund të më thyente deri në atë shkallë. Siç mora vesh më vonë, Peka me dy-tre mësues “m’a kishin kaluar derrin mes këmbëve.” Ata kishin biseduar me Rezanën, duke i thënë, se isha një nga ata njerëz pasionant të artit, që i përuleshin me nderim vetëm bukurisë. Në rastin konkret, kur ata s’kishin nga ia mbanin dhe shkolla mund të mbetej prapa të tjerave për t’u bërë pastaj problem, zgjidhja e vetme ishte pikërisht ajo. Dhe e kishin bindur.
Rezana trokiti në derën time dhe hyri brenda bashkë me erëmimin marramendës të parfumit e me bukurinë e saj të spikatur posaçërisht për atë ditë. Përshëndeti, buzëqeshi, m’u afrua dhe më dha dorën e butë si mëndafsh, në mënyrën më të thjeshtë e më konfidenciale që mund të bëhet. Pa ditur asgjë për shkakun e ardhjes së saj të beftë, kisha mbetur i shokuar e me sy të shajnitur.
- Si je? – pyeti me një ton të ngrohtë, që vetëm pak gra dinë ta sajojnë në kordat e tyre zanore.
- Si Robinson Kruzoi në këtë ishullin tim të vetmuar, - u gjegja në gjendje krejt emotive.
Krahasimi i shkaktoi gaz të ëmbël.
- Jo, - tha - këtu brenda je si Kruzoi para se të shkonte në ishull. Dritaren e ke në pozicion që sheh çdo gjë dhe besoj të kalon dita pa u mërzitur.
- Kam fatkeqësinë të mërzitem pikërisht nga ato që shoh... - nënqesha padashur dhe duke kujtuar të shoqin nuk e zgjata frazën, se m’u ngjit gjuha pas qiellzës.
Ajo e kuptoi nëntekstin e shprehjes sime, qeshi dhe u kthye nga rafti i bojërave:
- S’ke ç’bën, njeriu sheh shumë gjëra, por jo gjithçka ia vlen të shihet kur nuk ekziston mundësia për t’i arritur. Për shembull, gjithë këto ngjyra të bukura që shoh këtu, kam dëshirë të marr diçka prej tyre, por nuk mundem kur ato i përkasin tjetërkujt...
Edhe përgjigjja e saj ishte me nëntekst të qartë. Megjithatë, misteri i afrimit, butësia e zërit të vagëlluar dhe nënqeshja enigmatike e saj, më kishin topitur e shushatur krejt. Befas u ndjeva tepër i dobët për t’i bërë ballë fuqisë magjepsëse të saj. Se unë isha një bunker që mund të përballoja çdo gjyle topi, por nuk pengoja dot hyrjen e një kanarine pendartë te frëngjia ime. S’di se si u zgërlaqa përbrenda atë çast e ma dha truri për të thënë:
- Ju mund të merrni diçka, meqë s’keni kërkuar ndonjëherë!...
- O faleminderit shumë! - gazmoi e kënaqur dhe filloi të marrë me dorën e saj nga një kavanoz të plotë prej të gjitha nuancave të ngjyrave. Pasi i vendosi ato në një kuti kartoni, mori edhe mjaft tabakë kartonçine. I mbështolli në formë konike, i vuri nën sqetull. Pastaj u afrua, më dha një të puthur allafrancez në faqe dhe doli duke më lënë gati të paralizuar.
Mori aq sa deshi, sa nuk do të kishte marrë askush tjetër. Dhe s’kishte si të ndodhte ndryshe, se asaj nuk mund t’i kundërshtoja dot kurrësesi. Një copë herë mbeta si ai trupi mësimor i njeriut prej allçie në laboratorin e saj.
Pas një ore erdhi Peka shtatmadh e simpatik. Më pëlqente mendja e tij e shkathët, gjuha energjike me kolorit dhe individualiteti i theksuar. Ai më tha gjithë gaz:
- E dërgova “delen rudë” për të mbledhur një dorë bar në “strofkën e ujkut” duke e ditur mirë se ai, njësoj si ne të tjerët, nuk e kafshon dot nga frika e çiftes së “bariut” të saj...
- Ah, i poshtër, ti ma paske bërë tetëshin sot, duke më zhvatur gjithë ato materiale! - i thashë buzagaz dhe ia ktheva: - Sidoqoftë, prova që dhashë, ndonëse në dëmin tim, tregoi se jam ndryshe nga ndonjë ujk si ti, që e kanë vënë të ruaj delet...
- Në fakt ajo të lavdëroi, tha se ti ishe ujk artist, nga ata të zbuturit e cirkut. - Peka qeshi me gërgamë.
Ditët e tjera “delja rudë” kalonte tej dritares, buzëqeshte me përzemërsi, apo përshëndeste me dorë nga larg, por nuk afrohej sërish te “strofka”. Peka shakaxhi e shpjegonte këtë qëndrim të saj, me zgjuarsinë për të qenë e kujdesshme, që me erën dhe blegërimën e vet të mos ndizte gjakrat e ujqërve rretheqark. “Për sa kohë ajo do të qëndrojë në këtë shkollë, ne si meshkuj do të mbetemi vëllezër në torturë.” thoshte ai.
Sidoqoftë, ishte kënaqësi të hidhje sytë një copë herë nga oborri i shkollës kur kalonte ajo. Sepse më pas, vazhdonte monotonia e zakonshme, kur mësuese Shpresa, e veshur me tuta sportive, u bërtiste vajzave maturante, pa menduar se pas xhamave të mi dëgjohej fare shkoqur: “ Bëjeni mirë moj budallaçka, se në fund të semestrit do kërkoni dhjetë, po vetëm në ushtrimin e ngritjes së këmbëve merrni dhjetë ju, tek të tjerat zero!” Dhe vajzat qeshnin në kor.