10
Qysh vitin e parë të institutit, erdhi një skulptor i ri tiranas, për të kërkuar dorën e vajzës. Shkova e pyeta Mondën. “E kemi thënë në fillim, - përsëriti ajo - nuk dua të di për asnjërin, pa mbaruar edhe shkollën e lartë !” Por sakaq, disa djem të tjerë të kryeqytetit vijuan të gjejnë para kohe rrugën e provincës sonë. Madje, njëri prej tyre na bëri presion, për të pranuar, duke na treguar vërtetimin e penalitetit të babait, të marrë në arkivin e Gjykatës së Lartë. Sikur të mos kishin mjaftuar të gjitha këto, arriti aty edhe regjisori i kinostudios, Milkani. Pas kundërshtive të Mondës, për të marrë pjesë në një rol kryesor te filmi “Shembja e idhujve”, ai kërkonte me ngulm ndërhyrjen familjare për ta bindur. Por artistja jonë i qe përkushtuar vetëm artit të pikturës. Besnike e fjalës dhe e synimit të saj, ajo i shkoi qëllimit që i kishte vënë vetes deri në fund, pa menduar për zgjidhjen e problemeve të dorës së dytë.
Zgjimin e parakohshëm të kërkesave, e ndërpreu vet Monda. Ajo na tha se një djalë që punonte në gjykatën e Librazhdit kishte filluar t’i afrohej me mjaft seriozitet. E njihja. Ishte një biond kaçurrel dhe simpatik. Por mbi të gjitha, djalë i mirë dhe i këndshëm. Ndonëse i gjithë synimi ynë ishte që ajo të mbetej në Tiranë, juristi na pëlqeu të dyve me Klean. Problem mbetej biografia. Me afrimin e mbarimit të studimeve dhe pas dritës sonë jeshile, Monda i bëri të gjitha sqarimet e nevojshme. Por Perikliu, nuk i peshoi pothuajse fare. Ndonëse me biografi të zgjedhur, ai ishte rritur, si shumica e djemve tiranas, me frymën e ironisë kryeqytetase për partinë e bllokmenëve komunistë dhe “Dullën”. Posë kësaj, ishte informuar se kishim deklaruar publikisht që nuk mbanim marrëdhënie me prindërit e Sarandës. Në rrethana të tilla, ende pa mbaruar provimet e mbrojtjes së diplomës, Monda u fejua me Perikliun. Dhe ne ndjemë një lehtësim të madh në shpirt, për lidhjen e saj me njeriun e ëndërruar nga të gjithë.
Pikërisht në këto çaste delikate, babai im erdhi papritmas një mbrëmje në Librazhd, për t’u çmallur me ne. Ishte nisur nga Tirana pa lejen e Vjollcës, tek e cila kishte qëndruar disa ditë. Afërmendsh, nga ardhja e tij, përveç zbulimit të së vërtetës, Perikliu me punë në gjykatë mund të dëmtohej, apo të vihej në pozitë të vështirë. Ajo që u detyruam të bëjmë, ka mbetur për mua një goditje e rëndë në shpirt, e cila më ka dhembur, sa herë e kam kujtuar. Në mëngjes herët e përcollëm tetëdhjetëvjeçarin e gjorë me shkop në dorë deri te treni i Tiranës, duke i kërkuar njëmijë herë falje, para se ta gjente në shtëpi dhëndëri që vinte shpesh.
Por me gjithë pozitat e përforcuara të Mondës, lufta klasore, me ideologjinë e vet komuniste, ishte një dem i kuq, që nuk pyeste nga shigjetat me të cilat mbroheshe. Të sulmonte me brirët e vet të rrezikshëm dhe të hidhte tutje. Dhe më tutje se në Rrajcën buzë kufirit me Jugosllavinë, nuk kishin ku ta emëronin mësuese vizatimi, piktoren grafiste me diplomë akademie. Megjithatë, ky emërim mbeti formal, sa për të qenë në rregull me direktivat. Monda filloi punë e komanduar në shkollën tetëvjeçare të qytetit.
Dasma e saj pas një viti, u mbajt në gojë si ceremoni e papërsëritur në provincë. Profecia e parathënë doli. Thina kërceu vallen e Sufarapit, të cilën ia kisha porositur qysh kur i këndonte Mondës për ta vënë në gjumë. Dhe nga shëndeti dukej sikur gomari nuk do t’i kulloste kurrë te koka, siç kishte thënë atëherë. Posë të tjerave, shokët e mi të televizionit, me të cilët kisha bërë disa emisione, përgatitën një bobinë filmike. Në kundërshtim me të gjitha rregullat strikte të institucionit shtetëror, për të mos bërë asgjë private.
Më tej vajza jonë lindi vajzë dhe jetoi dy vjet mes kujdesit të gjyshërve me moshë të habitshme. Më pas Perikliu u transferua në Tiranë dhe u sistemua me shtëpi. Monda nga mësuese e emëruar në fshatin kufitar, u caktua mësuese në Liceun Artistik. Pjesa e zemrës sonë, që rrihte gjithmonë me merak, ra tani krejt në qetësi.