38
Pas tri ditësh burg në Korçë, erdhi një kamion ushtarak nga brigada e Tiranës. Shoqërohej nga një nënoficer i armatosur, i cili më mori me fletëshoqërimi për në Kurbnesh të Mirditës. Transportimi me mjet të posaçëm, tregonte, se falë duarve të mia, për të cilat kishin aq nevojë, isha bërë i rëndësishëm. Ndryshe mund të më kishin nisur me mjete të rastit, për t’u endur bashkë me kapterin nga njëra agjenci në tjetrën, siç ndodhte rëndom.
Sapo arrita në Tiranë, nisa një telegram te shtëpia e vjehrrës, të mos bëhej merak Klea. Në mbrëmje vonë kamioni hyri në Kurbnesh. Në errësirën që sundonte pellgun mes maleve veriorë, prushëritja elektrike më dha përshtypjen e një qendre disi të banuar. Por ishin thjesht katër kabina të mëdha tip alpine, për inxhinierët gjermanë, që montonin fabrikën e pasurimit të bakrit dhe disa kazerma për ushtarët e repartit të punës.
Kapiteni, që komandonte këtu repartin, kishte dijeni telefonike për transferimin dhe më priti njerëzisht. Nxitoi të më thotë se kishin një fizarmonikë të mirë, së cilës i binte keq një ushtar që sapo mësonte. Më premtoi se do t’ia kaloja mirë dhe nga kjo kuptova që nuk dinin gjë për shkakun e vajtjes.
Si kudo ku pata shkuar së pari, të nesërmen u rreshtova me lopatën e re. Hapej me krahë traseja e një rruge të gjerë, që do të lidhte fabrikën e sapongritur me rrugën e vjetër të Lurës. Punova gjithë ditën, por pa u sforcuar. U mërzita mjaft, duke e ndjerë veten aq larg dhe mes malesh të panjohur. Pas ngatërresës që më kishte ndodhur, shihja shpesh fotografinë e Kleas me fëmijët dhe sikur qetësohesha disi.
Pasdite vonë, shkruesi dashamirës i repartit më lëshoi në duar fizarmonikën e madhe me tastierë tri oktavë e gjysmë. Bëra disa variacione të shpejta për të çmpirë gishtërinjtë dhe vura re, se më qenë grumbulluar te koka dhjetëra ushtarë. Më kundronin me harenë e fytyrave të tyre mirëdashëse. Përballë ishte njëra nga kabinat gjermane. Më shkrepi t’u jap atyre një sinjal dhe luajta dy pjesë gjermane që dija, “Kristinko”e dikë tjetër. Pas pak, tre inxhinierë me një grup fëmijësh biondë, ia behën krejt buzagaz. Kuptohej, u kishin zënë veshët merimangë mes maleve të heshtur shqiptarë dhe ia bënin “Ja, ja!”. Shita mend muzikor aq sa kisha dhe e pashë se mbetën të kënaqur.
Ditën tjetër, ushtarët e togës ku punoja, më thanë të pushoja te një hije aty pranë, sa të mbaronte orari i punës. Normën time do ta bënin ata, që të mos më dëmtoheshin gishtërinjtë. Por në mbrëmje ndodhi krejt ndryshe. Grupi i gjermanëve me familjet, organizuan mbrëmje vallëzimi dhe mbushën tryezat e një salle me arka birre. Dëgjova, se për montimin e fabrikës, ata merrnin nga shteti shqiptar disa qindra dollarë në ditë dhe s’kishin si i shpenzonin ndryshe. Të kënaqur nga argëtimi, kërkuan përsëritjen në të gjitha netët e ardhshme.
Mirëpo normën time e bënin ushtarët dhe u detyrohesha kryesisht krahëve të tyre, jo birrës e mezeve të bollshme të gjermanëve. Përkthyesi e çoi deri në fund mesazhin që mori prej meje. Atëherë grupi i inxhinierëve i vuri kusht komandantit të repartit. Nëse nuk e linte fizarmonicistin në dispozicion të tyre, njëzet ushtarët që mbanin për shtrirjen e kabllove dhe i paguanin ushtrisë një shumë fikse goxha të madhe, do t’i kthenin në sistemin e normës, e cila nuk arrihej. Komandanti u tulat plotësisht dhe unë vijova për njëzetetri ditë rresht të jem orkestrant i gjermanëve, bashkë me një xhezbandist.
“Kristinko”, “Lili Marlen” e të tjera pjesë që m’i mësuan vetë, ushtuan çdo mbrëmje në pellgun e largët të Kurbneshit. Derisa erdhi nga Tirana një kapiten me fletëshoqërimi të ri. Ishte një tip me moshë të pakuptueshme dhe me tone të ngrohta në pamje, i quajtur Vasil. Më kërkoi direkt, pa shkuar fillimisht në komandë. Pasi më dha dorën, me një buzëqeshje karakteristike që e mbante gjatë në fytyrë, tha shkoqur :
- Kam ardhur të të marr ty për në Tiranë, po bjeri një herë fizarmonikës ta tundim para se të nisemi!
Hodha sytë matanë kazermës dhe pikasa xhipin ushtarak me të cilin më priste. Vura menjëherë rripat në supe dhe pasi e pyeta e më tha se ishte nga Përmeti, ia fillova këngës “ A kanë ujë ato burime, ti moj buzëkarafilja ime!” Befas, nga një shoqërim idesh të pashpjegueshme, m’u kujtua Klea dhe u mallëngjeva shumë.
Rrugës më foli me mirëbesim, se mund të kisha qëndruar në Kurbnesh edhe një muaj tjetër, sa të bëhej gati baza materiale për punën në Tiranë. Por për të bërë “zap” toger Refikun kokëfortë, që të merrte Xhinën, ose të dorëzonte kostumin ushtarak me gjithë spaleta, në magazinën ku e dorëzova unë për gruan e tij bukuroshe, kishte shkuar në Maliq vetë komandanti i brigadës. Ai kishte parë me sy punën time të përfolur në atë repart dhe urdhëroi që “Tetari-viktimë”, i cili e kishte ngrënë për “karamuçën” të tërhiqej menjëherë në Tiranë. Refiku kishte pranuar, me kusht që gruan të mos e rimerrte në Maliq, ku ishin përhapur fjalët, por në Tiranë. Natyrisht, pa e ditur se aty po shkoja dhe unë, strumbullari i atyre “fjalëve”. Për të cilin ishte dalldisur aq keq Dezdemona e tij, sa kishte gëlltitur shukun e letrës. Dhe Otello-Refiku i kishte vënë duart në fyt. Po nejse, për vijimin do të flitet pak më tej, kur të rishfaqet prapë Xhina, me tërë guximin dhe pengun e saj.
Kështu filloi sërish shkëlqimi im i ri. Kësaj here në kryeqytet dhe pikërisht në repartin 5310, te rruga e Durrësit, prapa “Zogut të Zi”.
Komandanti i brigadës më priti vetë në zyrë. Koloneli trupgjatë, me fytyrë gjatoshe, fillimisht më mati me sy, për t’i vërejtur edhe te pamja ato që dinte, përveç biografisë, të cilën rrezik nuk e dinte. Ndodhte shpesh, që puna me stendat dhe portretet e byrosë, nuk i linte të shihnin damkën në portretin tim, që gjendej pas telajove. Pastaj më dha udhëzime për të përgatitur stenda tip për të gjithë repartet e brigadës, të shpërndarë anekënd vendit.
Dhoma e punës në repart, u shoqërua edhe me një leje qarkullimi njëzetekatërorëshe, deri në fund të vitit. Për të mos u penguar nga kontrolli i garnizonit gjatë lëvizjeve nëpër Tiranë për materiale. Krejt i pavarur dhe me besimin e plotë të tyre te duart e mia të provuara, ia nisa angazhimit të ri.