35
Të dielën paradite kapiteni na ngjeshi pas njëri-tjetrit te mensa e ngushtë, për tu mbuluar nga djersët në orët e mësimit politik. Në krye të sallës prej thuprash kishte vendosur hartën e madhe të Botës, ku njollat e shumta të shteteve dukeshin si ameba që hanin njëra-tjetrën. Ishin në rend të ditës ngjarjet në Kongon belge. Duke vendosur majën e shkopit prej shelgu te pozicioni i Afrikës, ku shkruhej në dy rreshta “KONGO BELGE”, kapiteni me “shkollën e luftës”, siç shprehej vetë, tha solemnisht:
- Ja Kongu! – me shkopin te rreshti i parë dhe, - Ja Belgu! – te rreshti i dytë.
Mua s’mu durua dhe i fola nga afër:
- Aty është shteti i Kongos belge. Belgjika është ajo e kuqja lart, te Evropa.
- E ku, a i vrarë? – ia bëri kapiteni me habi.
- Lart, lart! - thanë disa zëra njëherësh, deri sa ai e gjeti me majën e shkopit prej shelgu.
- Mooore... tëmën e sëmës, pse, kjo e vogla këtu lart, e mbajtka atë të madhen aty poshtë? - tha i pataksur në fytyrë.
Një eksplozion të qeshurash tundi sallën, po kapitenit i shkuan sytë vetëm tek unë.
- More, inteligjencë, mos qesh, or tu mbylltë, se sa di ti, më di mushka mua!
- Nuk thashë se s’di! - u orvata ta zbut, duke e kuptuar se bëra të njëjtin gabim si me instruktorin Ziso në shkollë.
Më pas kapiteni filloi ta na fliste për Shqipërinë. Me majën e shkopit në hartën tjetër, përcaktoi me ngathtësi qendrat kryesore. Më tej, duke kërkuar me majën e shkopit, shkoi nga bregdeti i Veriut në atë të Jugut dhe deklaroi përfundimisht:
- Nuk e paska kjo hartë Durrësin!...
-Ja, ja, e ke të shkruar “Durrësi” te deti! - ia bëri me gisht njëri nga ushtarët e rreshtit të parë.
- Or po, këta derdimenët që bëjnë hartat, qenkan pykë fare, Durrësi është në tokë, ç’ne ta shkruajnë në det?!... - justifikoi sërish gafën e vet.
Të gjithë qeshën, po unë nuk qesha prapë, se gazi mund të më kthehej në metrakub për lopatë.
Mësim të tillë, politiko-humoristik, bënim shpesh, po mësim ushtarak asnjëherë. Dhe nuk kuptoja, si mund të quhej shërbim ushtarak një repart kësisoj, vetëm me kazma dhe lopata?...As dreqi s’e merrte vesh! Mbase ne nuk duhej të dinim t’i përdornim armët...
Fizarmonika erdhi bashkë me lajmin se do të largoheshim nga Imshta, pasi kanali po mbaronte. Ishte një instrument i vogël, krahasuar me ato që kisha përdorur. Sidoqoftë, aty në fushëtirën e harrimit njerëzor, tingujt e fizarmonikës na bënë të mendojmë se jeta ende vazhdonte. I ndjelluri i parë, prej frymëmarrjes së saj gazplote, ishte djaloshi me sy të kaltër Sherif Merdani. Ai që vite më vonë do të bëhej i famshëm me këngët e tij dhe me burgun e këngëve të tij. Pasioni marramendës për muzikën dhe gishtat e tij të shkurtër me kallo, mezi prisnin sa ta lëshoja instrumentin nga duart. Këndonte lehtë, me një ëmbëlsi të dridhshme, duke mbajtur akordet dhe humbiste i tëri në ëndërrime të largëta.
U fol se një pjesë e batalionit do të lëvizte për diku në afërsi të Tiranës. Dhe pjesa tjetër, në një repart pune të ri, te kazermat ushtarake të Italisë, në Babje të Librazhdit. Shkova menjëherë takova togerin dropullit dhe iu luta të më ndihte të caktohesha në kontingjentin e Babjes. Arsyetimi, se isha bërë me dy fëmijë dhe foshnjën e fundit ende nuk e kisha parë me sy, nuk mund të mos ishte bindës. Veç kësaj, fizarmonika nuk mbetej pa njeri, përderisa Sherif Merdani nuk lakmonte Babjen, po Tiranën.
Togeri më dha shpresë të mjaftueshme, për t’u bërë atë ditë sërish i lumtur. Nuk ishte gjysma e batalionit, po vetëm gjashtë ushtarë që u caktuam për në Librazhd. Kur Konti i Montekristos u hodh në detin e shpëtimit, i mbështjellë me thesin e të vdekurit, nuk besoj të ishte gëzuar më shumë nga unë atë ditë.
Arritëm pasdite te kazermat e Babjes, të shoqëruar me një kapter nga Korça. Ishte një qose me fytyrë të gjerë prej gruaje, por me zemër burri. Nuk më dha leje të shkoj në shtëpi, pa mbushur edhe dyshekun me kashtë te një mullar, që iu muar fshatarit aty pranë. Në mbrëmje vonë, më porositi me merak të madh, të kthehesha në orën pesë të mëngjesit pa rënë në sy.
O zot, ç’ndjeva unë dhe ç’ndjenë ata sy të dashur që më panë, kur çela befasisht derën e dhomës. Një grimë herë u shtangëm së bashku. Pastaj, kur u putha me të gjithë dhe u thashë se kam ardhur në Babje, Lirika brofi e para:
- Bravo!... Kam thënë unë që ky është i tmerrshëm dhe ja, e rregulloi ta bëjë ushtrinë në shtëpi...
Monda e përmalluar më kishte zaptuar për qafe dhe s’po më lëshonte të shoh djalin që gugatej në shtratin e vogël. Klea pas lindjes e kishte fytyrën shend e verë. Sapo mora në duar djalin erëqumështor dhe e putha në faqet vocërrake, vjehrra Thinë më tha krejt buzagaze:
- Të të rrojë djali, Nikollaq ia vura unë në kishë, se lindi ditën e Shënkollit...
- Emër me autoritet mjaft të madh, - nënqesha lehtë. - Ka qenë një kral në Rusi me këtë emër...
- Këtë e ka për në kishë, ju i vini ç’emër të doni...
- sqaroi ajo.
- Alfons, më pëlqen mua, - nxitoi të thoshte Klea e frymëzuar nga librat. - Po të pëlqeu edhe ty, e regjistrojmë që nesër...
Dhe u vendos aty për aty, me një thirrje solemne që i bëmë djalit te koka dhe ai puliti i frikësuar sytë rrezatues.
Kapteri shpirtmirë, siç janë zakonisht ata “pe andejza“, më lejoi çdo natë në orët e vona të flija në shtëpi. Fjetje në shtëpi, i thënçin, sepse në krevatin dopjo, që nxente dhoma e vetme, flinin tri gratë. Për mua kishte vend vetëm në ballkon. Po edhe aty isha i kënaqur, mjaftonte të ndjeja arëmimin jetëdhënës të gruas dhe të fëmijëve.
Mirëpo, ende pa u mbushur dyjavëshi, erdhi urdhri tronditës i transferimit në Maliq. Kontrata e punimeve “ushtarake” në Librazhd ishte anulluar. Jam shprehur edhe herë tjetër, për përmbysjet e çuditshme në fatin tim. Sikur të isha vetë Nastradini, pas diellit të shkurtër, menjëherë më qullte shiu deri në eshtra.